Seizoen: Courgette
tell a
foodfriend
eerdere
edities
Courgette: SIZE matters
i.s.m. Culinaire Saisonnier
SPECIALIST
Een tractor zoeft op volle snelheid voorbij. De lading: een pallet vol met groene courgettes. Er wordt geoogst. In het Belgische plaatsje Broechem, dat barst van de tuinders, is de redactie van Culinaire Saisonnier op bezoek bij courgettespecialist Frans Martens.
In 1987 startten Frans en zijn vrouw Monique met het kweken van sla en tomaat. Om het bedrijf uit te breiden, zochten zij naar een groente die daarbij kon passen. De courgette leek een mooie keuze.“Ik begon rond de eeuwwisseling met courgettes. De groente was toen erg in opmars. Er was veel vraag maar nog niet zoveel aanbod. Het mooie is dat je ze met weinig middelen goed kan telen.”
(Courgette)teler Frans Martens
Mollentstraat 37, Broechem
Zand-klei grond
Het begint bij de grond. De Broechemse zand-kleigrond is bewerkt. Dat wil zeggen dat de kale grond wordt bemest met stalmest en is omgeploegd. De natuur speelt een grote rol in het leven van de tuinder, maar waar mogelijk helpt Frans een handje. Er is een irrigatiesysteem aangelegd, de zogenaamde T-tape. Dit werkt als een dunne fietsband met hele kleine gaatjes, waardoor op warme en droge dagen het water met een druk van 1 bar naar buiten stroomt en langs de wortels van de planten druppelt. Als dat nodig is kan het water extra worden gevoed met kalk of het mineraalrijke potasnitraat. Je kunt eenvoudig zien welke planten extra water nodig hebben, want die hebben donkerdere bladeren.
De courgetteplanten staan op kleine bermpjes met zwarte folie. Frans legt uit: “De plantjes staan op de heuveltjes omdat het regenwater dan beter kan weglopen. Een courgette groeit namelijk omhoog tot deze te zwaar wordt, dan valt hij op de grond. Op de grond kan de courgette krom groeien of beschadigen. Ook het land loopt schuin af, waardoor je een goede afwatering hebt. De zwarte folie zorgt ervoor dat de warmte behouden blijft.
Frans werkt bewust volgens het Flandria* label.“Deze organisatie heeft goede uitgangspunten waar wij graag in mee gaan. Deze punten gaan zowel over bestrijdingsmiddelen als over de verkoop. Het is een coöperatieve organisatie die zorgt dat ik mijn afzet heb.” Elke doosje of kratje is perfect te traceren.
* Flandria is een Belgische kwaliteitslabel voor groenten en fruit. Het garandeert milieubewuste teelt, kwaliteit en versheid.
Handmatig
Frans koopt zaden aan en laat deze vervolgens kiemen bij een plantenkweker. Als teler geef je zelf aan hoever je de plantjes wil laten groeien voordat deze over worden geplaatst naar de volle grond. Frans: “We kiezen altijd voor planten met twee lobblaadjes en één volwassen blad. Als de plantjes al in een meer volgroeide staat aankomen, heb ik kans dat weer en wind alles stuk maakt.” Frans is een relatief kleine teler, met zo´n drieduizend plantjes. “Wij planten alles met de hand, ik heb niet zoveel land, dus het is niet rendabel om daar een machine voor in te zetten.”
De plantjes worden vanaf april tot juli geplant. Na vier à vijf weken kunnen de courgettes worden geoogst. Hoewel dat sterk afhankelijk is van het weer. In de planten komen knopjes waaruit de bloemen groeien. De mannelijke takken hebben stengels en de vrouwelijke dragen de courgettes. Bijen zorgen voor de bestuiving. Op het veld heeft Frans geen extra bijenkorven staan. “In deze streek zitten veel imkers, dus bijen heb ik gratis. Soms komt het wel eens voor dat een bloempje niet goed is bevrucht, wat leidt tot een misvormde en onverkoopbare courgette, maar dat is een uitzondering.” De bloemen staan maar enkele uren per dag open, op dat moment moeten de bijen hun werk doen. Zodra de temperatuur zakt, sluiten de bloemen zich. Dan kan het groeien beginnen en gaat het heel snel. Tijd blijkt één van de belangrijkste factoren bij het telen van courgette. Frans laat ons twee verschillende courgettes zien, met een verschil van een etmaal. Het verschil is enorm, de plant is echt een supergroeier. “Dat is ook het leuke van courgettes telen. Je hebt snel resultaat.”
Size matters
Een gezonde plant leeft vijf tot zes weken en geeft in de zomermaanden ongeveer 23 vruchten. Bloeit de plant later of is het kouder, dan loopt de opbrengst terug tot zeven stuks. Een topplukker weet 800 courgettes per uur af te snijden. Met een scherp mesje wordt de vrucht van de plant gesneden. Er wordt elke dag geoogst, alleen zo komen de meest ideale courgettes van het land met het juiste formaat.
De grootte van de courgette doet er volgens Frans wel degelijk toe. “De ideale lengte is 21 tot 35 cm met een goede dikte. Op die manier passen er veertien in een krat, ze heten niet voor niets de veertieners. Dat zijn de meest gewilde. Het spreekt voor zich dat er ook twaalvers en zestieners bestaan. De echte joekels gaan in een groentenkrat en worden per kilo verkocht. Van de populaire mini-courgettes wordt vaak gedacht dat het jonge courgettes zijn. Dat is niet waar, het is een totaal ander ras. Wij telen hier twee gewone courgetterassen, de Mirza en de Prunella. Er zijn tientallen soorten, maar deze rassen zijn bijzonder geschikt om in volle grond te telen.”
Op het veld vinden we prachtige courgettebloemen, die in onze ogen veel meer op moeten brengen dan courgette. Frans: “De bloemen leveren op de veiling inderdaad meer op, maar het proces is veel arbeidsintensiever. De bloemen moeten in alle vroegte geplukt en verpakt worden om nog dezelfde ochtend bij de veiling te zijn. Dat is voor mij dik een uur rijden. Courgettebloemen zijn daarom meer weggelegd voor telers die vlakbij de veiling wonen.”
Specialist
Zand-klei
Handmatig
Size matters
Courgette recepten (pdf)
http://itunes.apple.com/nl/album/four-seasons-in-one-day/id15852090?i=15851921
assets/foodinspiration35/95f7_Recepten.pdf